Mensen veranderen tijdens hun leven doorgaans zelden van bankinstelling. Ik verander vandaag voor de 4de keer.
ASLK
Mijn eerste bankrekening heb ik eind jaren ’70 van de vorige eeuw geopend bij de Algemene Spaar en Lijfrentekas (ASLK). Dat was een instelling van openbaar nut. De overheid was eigenaar en het kapitaal en de winst werden gebruikt voor openbare investeringen en caritatieve projecten.
Niet dat ik veel geld of kapitaal had, maar ik vond het een goed idee.Ik had er – zoals zoveel kinderen – een spaarboekje van op school en deed er via mijn moeder aan voorhuwelijkssparen.
Sinds midden jaren ’80 ijverden de neoliberale regeringen onder Martens en Verhofstadt voor de privatisering. Eind 1992 werd ASLK meerderheidsaandeelhouder van de Banque UCL en in 1993 werd de helft van het kapitaal van de ASLK-Bank en ASLK-Verzekeringen verkocht aan de Fortis-groep.Fortis ging ten onder tijdens de kredietcrisis van 2007 en werd met staatssteun gered.
Sinds 2009 werkt de bank als BNP Paribas Fortis als onderdeel van de Franse bankgroep BNP Paribas.
GEMEENTEKREDIET
Ik was er al lang geen klant meer. Omwille van de privatisering in de jaren ’80 schakelde ik over naar het Gemeentekrediet. Aanvankelijk een Naamloze Vennootschap gericht op het verlenen van goedkoop krediet aan gemeentes en steden.Gemeenten die geld wilden lenen dienden voor 5% van het geleende kapitaal aandeelhouder te worden van het Gemeentekrediet. Hierdoor kreeg de bank een publiek karakter. Het doel was ook van openbaar nut: grote en belangrijke infrastructuurwerken in steden en gemeentes mogelijk maken.
Daar droeg ik met met karige lonen of uitkeringen aan bij.
In 1996 ging het Gemeentekrediet een alliantie aan met Crédit Local de France. Deze nieuwe structuur kreeg de naam Dexia. Ook die bank ging in 2008 bijna over kop en kon ternauwernood gered door de overheid.
In 2011 kwam de bank alweer in de problemen door een bankrun. Om een verdere instorting van Dexia Bank België NV te vermijden besliste de Belgische Regering Dexia Bank België NV te nationaliseren. Het kostte de Belgische staat € 3,73 miljard die terecht kwam in de bodemloze put.België besliste tot een staatswaarborg van € 54,45 miljard, ongeveer 15% van het Belgisch bbp.
De gouverneur van de Nationale Bank schat dat een slechte ontmanteling van Dexia de Belgische staatsschuld met € 125 miljard kan vergroten, een derde van de huidige staatsschuld.
Postcheque
Ik schakelde begin jaren ’90 over naar de Postcheque. Dat was eigendom van de Regie der Posterijen en dus publiek eigendom. Ik bekommerde me niet zoveel over wat er met mijn weinige geld gebeurde: het werd zonder twijfel in de grote pot gestopt en de overheid deed er over het algemeen dingen mee in het algemeen belang. Al verschilde ik als revolutionair nogal van mening over wat dat algemeen belang dan wel juist was.
De zichtrekening van de Postcheque had beperkte mogelijkheden, maar was volledig gratis. Het geld op de postrekeningen bracht ook geen rente op. Voor mijn rekening maakte die enkele franken of centiemen per jaar weinig uit. Dat geld werd ter beschikking gesteld van de overheid en die hierdoor zelf minder leningen moest afsluiten. Anarchist of niet: ik vond het een goeie zaak.
Maar natuurlijk: de banksector protesteerde jarenlang tegen het concurrentieel voordeel van de Postcheque en tegen andere voorrechten. De Belgische Vereniging van Banken voerde onafgebroken campagne tegen de Postcheque en met succes: het algemeen belang moest plaats ruimen voor private belangen en de Postcheque werd hervormd tot Bank van de Post en nadien bPost.
Die was nog voor 50% in handen van de Post, de andere helft was eigendom van de Société Générale. Postcheque werd opgedoekt en Société Générale werd Fortis. In 2012 ging bPost naar de beurs en vorig jaar raakte bekend dat bpost haar 50% aandeel in de bank verkoopt aan BNP Paribas Fortis die zo de enige aandeelhouder werd.
New B
Ik was ondertussen coöperant geworden van New B, een kleine en dappere organisatie die bankdiensten wilde aanbieden met op de achtergrond de coöperatieve en sociale gedachte en het algemeen belang.
Zodra dat kon, verhuisde ik mijn verzekeringen naar New B. En sinds een paar weken heb ik er een nieuwe bankrekening. Ik ben bezig met de omschakeling en in plaats van klant bij een publieke bank, ben ik nu mede-eigenaar van een coöperatieve bank. Toch tot we de banken en verzekeringen opnieuw nationaliseren en ten dienste stellen van het algemeen belang.
Omdat ik het belangrijk vind te weten wat er met mijn schamele inkomsten gebeurt. Het is niet veel, maar collectief kunnen we wel veel gewicht in de schaal werpen. Dat was het concept achter de ASLK, het Gemeentekrediet, de Postcheque en het is het idee achter New B.
Ministerie van Agitatie 